حتما برای شما هم پیش آمده که آماده شروع مطالعه می شوید اما دائما افکاری به ذهن شما می آیند و ذهن شما را متشوش می کنند یا در اواسط مطالعه ناگهان حواستان به فکری پرت می شود و دیگر نمی توانید بر مطالعه خود تمرکز کنید.در زیر تکنیک هایی را آورده ایم که با تمرین مداوم آن ها تمرکز شما به مقدار زیادی افزایش پیدا خواهد کرد.پس با ما همراه باشید.
1- برای هر جلسه مطالعه تان هدف مشخص تعیین كنید. تعیین هدف واقعی و واقع‌بینانه باعث می شود که انگیزه تان افزایش پیدا کنه و افزایش تمرکز حواس داشته باشین .هدف و نیت های بزرگتان رو به قدم‌های كوچكتر و هدف‌های جزیی‌تر تقسیم كنید. سعی كنید همه‌چیز ملموس و «قابل اندازه‌گیری» باشد. نیت کردن در ابتدای خوندن درس هم موثره .
2- ایجاد علاقه. به هر شیوه ای که می توانید بین خود وکتاب ارتباط خوبی ایجاد کنید.می توانید قبل از شروع مطالعه یک دقیقه فقط کتاب را در دست بگیرید و آن را نگاه کنید و با آن صحبت کنید.
3- فاصله نیانداختن بین مطالعه. وقتی تصمیم به شروع مطالعه گرفته اید،دیگر بدون تردید آن را انجام دهید و از انجام کارهای دیگر ممانعت کنید.
4- فراموش نكنید: هنگام مطالعه، جسم شما نباید هیچ فعالیت دیگری به جز مطالعه كردن انجام بده؛ حتی کارهای خیلی ساده ! ظرفیت توجه در انسان محدوده. دو كار رو نمی شود با هم به درستی انجام داد. اگر از بین ساده‌ترین کارها هم دو كار با هم انجام بشود، فقط یكی از آنها را می‌توانیم خوب انجام بدهیم. این واقعیت، یكی از محدودیت‌های ذهن ماست. حتی موقعی كه داریم می‌نویسیم، اون لحظه نمی‌توانیم چیز دیگری را خوب بشنویم.
5- در حالت «نشستن» درس بخوانید ، نه در حال راه رفتن و قدم زدن.مگر در دو حالت: الف) به طور كوتاه و برای ایجاد «تنوع» در حال و هوا و وضعیت جسمی تان ب)‌ در صورتی كه از سال‌های قبل به راه رفتن و درس خواندن،عادت کرده باشید و تثبیت شده یعنی از قبل به این کار عادت داشتین و این طور راحت ترید.
6- با شكم پر از غذا تمرکز خوبی نخواهید داشت. بعد از غذای سنگین ظهر، خواب‌آلوده و سنگین هستین و وقت مناسبی برای مطالعه و یادگیری نیست. «شكم پر» و «خواب‌آلودگی» دشمنان افزایش تمرکز هستند! هنگامی که معده شما پر است خون فراوانی به سمت معده و روده سرازیر میگردد تا عمل هضم انجام گیرد. از اینرو خون کمتری به مغز رسیده و کارایی ذهن شما کاهش می یابد.
7- ‌با احساس ضعف و گرسنگی نمی‌توان تمرکز خوبی داشت. پرخوری نكنید، اما حتما هر روز از مواد قندی و گلوكزدار، به‌خصوص میوه‌ها، غافل نباشید! از «پراكنده‌خواری» پرهیز كرده، در برنامه غذایی خود از مواد پروتئینی مثل گوشت، تخم‌مرغ، عدس و... استفاده كنید. وجود یك تغذیه مناسب، صحیح و كافی و به اندازه در برنامه روزانه شما سبب افزایش زمان «مطالعه فعال» خواهد شد، یعنی قدرت و توان تمرکز شما را بالا می‌برد و باعث افزایش تمرکز خواهد شد.
8- مصرف تمامی داروهای خواب‌آور و آرام‌بخش، باعث کاهش توجه و تمرکز می شود. فقط و فقط در صورت تجویز پزشكی ، مانعی ندارد.
9- زمان‌های استراحتتان رو طوری برگزار كنید كه بعدا باعث كاهش ظرفیت تمرکزتان نشه. در زمان‌های استراحت، از بحث و گفت‌وگو و پرداختن به كارهای نیمه‌تمام - مثل مطالعه بخشی از یك رمان یا دیدن فیلم سینمایی - خودداری كنید. دیدن یك فیلم سینمایی، فقط به اندازه دو ساعت زمان فیلم از شما وقت نمی‌گیرد، چرا كه بعد از اون دو ساعت هم تصاویر یا فكر و خیال‌های مربوط به اون به ذهن شما بازمی‌گردد و شما را رها نمی‌كند !!!
10- مغز شما عاشق داشتن برنامه منظم است پس اگر می خواهید ذهن تان تمرکز بیشتری داشته باشد. جای مخصوصی را فقط برای مطالعه در نظر بگیرید. به طور مثال میزی را در اتاق فقط به مطالعه اختصاص دهید اما نکته مهم اینجاست که باید این مکان را فقط برای مطالعه مورد استفاده قرار دهید. یکی از بدترین عادت ها مطالعه در رختخواب است، در این صورت تمرکز شما به حداقل می رسد دلیلش این است که بدن شما عادت کرده که هر وقت زمان خواب شد به رختخواب برود، بنابراین شاید بعد از چند صفحه مطالعه خواب تان بگیرد.
11- ‌بعضی وقت ها برای افزایش تمرکز لازم است که از تکنولوژی فاصله بگیرید. زندگی ماشینی امروز نقاط بی شماری برای به هم ریختگی اعصاب و کاهش تمرکز بر جای گذاشته است. پس وقتی به تمرکز نیاز دارید زنگ تلفن همراهتان را قطع کنید، تلویزیون را خاموش کنید، از کامپیوتر فاصله بگیرید. یا صدای بلند رادیو را کاهش دهید. البته در این مورد استثنایی هم وجود دارد. نتایج برخی از مطالعات ثابت می کند گوش دادن به موزیک بدون کلام و ملایم به بهبود تمرکز شما کمک می کند. بر این اساس وقتی در محیطی پر ازدحام هستید و به تمرکز نیاز دارید. کافی است هدفون را داخل گوش تان قرار دهید و به موسیقی مناسبی گوش دهید در زمان هایی که ذهن شما پریشان و آشفته است هم این تکنیک جواب می دهد.
12- شاید برایتان عجیب باشد از استفاده از رنگ قرمز در افزایش تمرکز شما نقش زیادی دارد. تحقیقات پژوهشگران دانشگاه انگلیسی کلمبیا نشان می دهد که رنگ قرمز بر فعالیت مغز تاثیرگذار است. این محققان به این نتیجه رسیده اند که رنگ قرمز سبب بهبود تمرکز به حافظه می شود در حالی که رنگ آبی خلاقیت را تقویت می کند. البته برای افزایش تمرکز لازم نیست که مقدار زیادی رنگ قرمز در اطراف تان وجود داشته باشد. نتایج بررسی ها حاکی از این است که شما با کمک مقدار کمی رنگ قرمز تاثیرات شگرفی را مشاهده می کنید. بدین منظور چند پیشنهاد برایتان داریم: - یک تکه کاغذ قرمز را روی میز کارتان قرار دهید. - یک وسیله ی قرمز مانند خودکار – کتاب – دفترچه و... را روی میز کارتان داشته باشید. - در کمد لباس هایتان یک یا چند دست لباس قرمز مانند تی شرت، روسری یا دستمال گردن قرار دهید. - صفحه نمایش کامپیوتر یا تم موبایل تان را قرمز کنید. - هیچ وقت متوجه نمی شوید که رنگ آبی اتاق تا چه حد می تواند تمرکز شما را کاهش دهد اما به کمک این ترفند می توانید تعادل را در اتاقتان برقرار سازید فقط به یک جسم قرمز فکر کنید.
13- وقتی در طول شبانه روز به اندازه کافی نمی خوابید، از لحاظ ذهنی نمی توانید تمرکز خوبی داشته باشید. اگر فکر می کنید که اسباب خواب شما راحت نیست یا اتاق خواب مناسبی ندارید، برای داشتن خواب بهتر تدبیری بیندیشید در ساعت های پایانی روز نوشیدنی کافئین دار ننوشید، قبل از خواب به موسیقی آرامبخش گوش دهید و رنگ اتاق خواب و ملحفه ها را تغییر دهید تا شب ها خواب آرام و آسوده ای داشته باشید
14- آرامش خود را حفظ کنید. بدون آرامش خاطر، شما قادر به تمرکز کردن نخواهید بود. ثابت گردیده کورتیزول، هورمون استرس، در یادسپاری اطلاعات جدید و یادآوری اطلاعات پیشین ممانعت بعمل می آورد. کورتیزول با کاهش خونرسانی به هیپوکامپوس عملکرد آن را مختل کرده و به آن صدمه میزند. بنابراین استرس و تنش تاثیرات سوئی بر حافظه بجای میگذارد.
15- ‌مصرف مواد غذایی حاوی کافئین تمرکز و حافظه کوتاه مدت شما را تقویت میکند.
16- ‌از تمام حواس خود در روند رمزگردانی اطلاعات استفاده کنید. یاد یارهای مغز شما شامل: اصوات، رایحه ها، حرکات، احساسات، ساختارها، تصاویر، نمادها، رنگها، مکانها، زبان، هیجانات، طعم ها و حس لامسه میباشند. مثلا برای یادسپاری “سیب” شکل ظاهری، طعم، بو، رنگ و حس لامسه مربوط به آن را تواما به خاطر بسپارید و با صدای بلند واژه سیب را ادا کنید.
17- مغز خود را ورزش دهید. یک یا چند حس خود را بطور بدیع و خلاقانه ای درگیر کنید. مثلا اگر عادت دارید با دست راست خود مسواک بزنید، چند روز با دست چپ خود مسواک بزنید-و یا غذا را در کنار خانواده خود در کمال آرامش و سکوت صرف کنید-و یا با چشمان بسته دوش بگیرید.- کارهای غیر منتظره و غیر معمول انجام دهید- مسیر بازگشت به منزل خود را تغییر دهید- و یا مرکز خرید خود را تغییر دهید.
18- ‌مثبت اندیشی و اعتماد بنفس نیز در یادگیری و حافظه تاثیر گذار است. چنانچه شما یادسپاری مطلبی را غیر ممکن بدانید، بالطبع نخواهید توانست مواد اطلاعاتی را بدرستی به خاطر بسپارید.
19- با چشمان خود مطالعه کنید.تجربیات نشان داده است که مطالعه با صدای بلند باعث حواس پرتی والبته کندشدن یادگیری می شود.
20- فکر مزاحم را روی کاغذ بنویسید. اگر در هنگام مطالعه افکار مزاحم شما را آزار می دادند،آن افکار را در کاغذ بنویسید.این مثل آن می ماند که افکار از ذهن برداشته شده اند و روی کاغذ آمده اند.
21- در یک فضای تاریک شمعی روشن می کنیم.به مدت دو دقیقه با دقت به آن نگاه می کنیم و سپس چشمان خود را می بندیم و تصویر شعله را در ذهن خود نگه می داریم.
22- عددی را انتخاب می کنیم و در ذهن خود مثلا 4 رقم 4رقم یا 3رقم 3رقم کم می کنیم.سعی کنید اعداد را به صورت رنگی در ذهن خود تجسم کنید. به عنوان نمونه ... 392 396 400
23- در ذهن خود آدم برفی را بسازید و کم کم قسمت های مختلف بدن آن را آب کنید.مثلا ابتدا سر آدم برفی و بعد بینی آن را و...
24- سه موضوع را انتخاب کنید و به هر موضوع به مدت 3دقیقه فکر کنید بدون اینکه به موضوعات دیگر فکر کنید.
25- صبح ها فرصت خوبی برای مطالعه است.10 تا 15 دقیقه قبل از طلوع آفتاب معمولا دو نیمکره مغز فعال است. البته شب ها قبل از خواب نیزمناسب است زیرا بعد از مطالعه دیگر مطلبی یا فعالیتی وجود نداردو ما به خواب می رویم،بنابراین محتوای مطالعات بهتر یاد گرفته می شود.
26- بعد از اتمام مطالعه 2 تا 5 دقیقه در همان مکان آرام بمانید و سپس به مکان های دیگر بروید. به قواعد طلایی بالا ایمان داشته باشید و آن ها را به کار ببندید.